Symbole liturgiczne:

woda, oliwa, światło, kadzidło

Chleb i wino

Chleb i wino to elementy niezbędne do sprawowania Mszy Świętej. Symbolizują bowiem Chrystusa – On sam nazwał siebie chlebem żywym i krzewem winnym. Są one konsekrowane w czasie modlitwy eucharystycznej, w wyniku której substancja chleba staje się substancją Ciała Chrystusa, a substancja wina – substancją Jego Krwi. Kościół podkreśla, że przez przemianę chleba i wina, Chrystus jest prawdziwie, rzeczywiście obecny w sakramencie Eucharystii. Przemiana ta jest nazywana przeistoczeniem bądź transsubstancjacją.

Ta rzeczywista obecność Chrystusa  sprawia,  że wierni, którzy spożywają te pokarmy, jednoczą się

z Nim i mają udział w Jego Bóstwie. Jednocząca siła Eucharystii dotyczy także chrześcijan jako wspólnoty: my, liczni, tworzymy jedno ciało. Wszyscy bowiem bierzemy z tego samego chleba.

Obecnie do przeistoczenia używa się niekwaszonego chleba pszennego i wina z małą domieszką wody. Chleb eucharystyczny ma okrągłą formę, symbolizującą wieczność Boga, i jest nazywany hostią.

Znaczenie wody w liturgii

Woda ma bardzo bogatą symbolikę i znalazła zastosowanie w wielu kultach religijnych.

W chrześcijaństwie jest przede wszystkim używana jako symbol oczyszczenia, odrodzenia oraz symbol Ducha Świętego.

W liturgii jest używana we Mszy św. podczas tzw. aspersji – czyli pokropienia wiernych wodą święconą podczas Eucharystii w niedzielę, stosowanego zamiast aktu pokuty; w Eucharystii do rozcieńczenia wina oraz w rytuale obmycia rąk przez kapłana przed sprawowaniem Komunii Świętej. Woda jest także podstawowym elementem sakramentu chrztu – obmycie wodą chrzcielną zmywa

z człowieka grzech pierworodny i stanowi symbol daru Ducha Świętego.

W liturgii Wigilii Paschalnej kapłan dokonuje poświęcenia wody. Tą święconą wodą wierni czynią później znak krzyża przy wejściu oraz przy wyjściu ze świątyni; jest ona także używana przy poświęcaniu dewocjonaliów (medalików, krzyżyków, różańców). Kropi się nią również trumnę w czasie pogrzebu.

Znaczenie oliwy w liturgii

Oliwa w chrześcijaństwie jest znakiem daru Ducha Świętego. W dzisiejszej liturgii  występuje w trzech odmianach: jako olej chorych, olej katechumenów oraz olej krzyżma św. (krzyżmo jest mieszaniną oliwy

z oliwek i wonnego balsamu). Stosuje się je przy sprawowaniu sakramentu chrztu, bierzmowania, kapłaństwa, namaszczenia chorych, a także przy poświęceniu ołtarza, dedykacji kościoła i ołtarza. Są one konsekrowane w czasie Mszy Krzyżma św. w Wielki Czwartek.

Znaczenie Światła w liturgii

Światło jest symbolem prawdy; wyjścia z mroku niewiedzy, kłamstwa i grzechu. Zgodnie z teologią chrześcijańską światłem jest sam Chrystus: A oto znów przemówił do nich Jezus tymi słowami:

«Ja jestem światłością świata. Kto idzie za Mną, nie będzie chodził w ciemności, lecz będzie miał światło życia»

Światło w liturgii to znak radości i świętej obecności, a także zaproszenie do modlitwy. Pojawia się

w każdej Mszy św. w postaci zapalonych przy ołtarzu świec. W formie lampki znalazło zastosowanie przed tabernakulum, w którym znajduje się Najświętszy Sakrament – w tym przypadku jest symbolem obecności Chrystusa oraz wiary chrześcijan. Z kolei przy sakramencie chrztu zapalone świece są znakiem łaski wiary i usynowienia.

Wyjątkową rolę światło gra w czasie liturgii Wigilii Paschalnej. Po obrzędzie święcenia ognia

i święcenia paschału, które odbywają się przed kościołem, rozpoczyna się procesja z zapaloną świecą paschalną do wnętrza świątyni. Kapłan, wnosząc paschał, zatrzymuje się w wyznaczonych miejscach

i za każdym razem unosi go, śpiewając uroczyście: Światło Chrystusa. Wierni odpowiadają: Bogu niech będą dzięki. Kiedy kapłan znajduje się już przy ołtarzu, zgromadzeni podchodzą i zapalają swoje własne świece od paschału. W ten sposób stopniowo rozjaśnia się cały kościół. Dopiero wtedy włączane są wszystkie światła. Jest to tzw. Liturgia Światła.

Kadzidło

Kadzidło stosowane w liturgii jest znakiem wznoszącej się modlitwy  oraz bezinteresownym darem wiernych dla Boga ;wyrazem Jego czci i uwielbienia.

Kadzidła można używać według uznania w liturgii Mszy świętej: podczas procesji na wejście, do okadzenia krzyża i ołtarza na początku Mszy św., w czasie procesji przed Ewangelią i podczas jej głoszenia, w liturgicznym przygotowaniu darów ( okadzenie ołtarza, krzyża, paschału, kapłana

i koncelebrantów, a także wiernych) oraz podczas ukazania Hostii i kielicha po konsekracji.

Ponadto jest one również używane podczas dedykacji kościoła i konsekracji oleju krzyżma świętego, wystawienia Najświętszego Sakramentu w monstrancji, w obrzędach pogrzebowych oraz

w uroczystych procesjach (np. w procesji Bożego Ciała). Stosuje się je także w Liturgii Godzin, podczas Jutrzni i uroczyście sprawowanych Nieszporów. Okadzane są również obrazy świętych i relikwie.

​

​